Một số công thức toán Sinh học Phân li độc lập

Tài liệu của thầy Lê Đình Hưng

1. Xác định số lượng và các loại giao tử:

Số lượng giao tử = 2ⁿ (n là số cặp gen dị hợp).

Các loại giao tử được viết theo sơ đồ nhánh. Ví dụ cá thể có kiểu gen AaBbDd sẽ 2³=8 giao tử như sau:

Kiểu gen	Các loại giao tử	Số cặp gen dị hợp	Số lượng giao tử
AABB	AB	0	20=1
AAbb	Ab
aaBB	aB
aabb	ab
AaBB	AB, aB	1	21=2
Aabb	Ab, ab
AABb	AB, Ab
aaBb	aB, ab
AaBb	AB, Ab, aB, ab	2	22=4
AaBbDd	ABD, ABd, AbD, Abd, aBD, aBd, abD, abd	3	23=8

2. Xác định số tổ hợp giao tử, số kiểu gen, số kiểu hình, tỉ lệ kiểu gen, tỉ lệ kiểu hình của kết quả lai:

P	Số tổ hợp giao tử	Số kiểu gen	Số kiểu hình	Tỉ lệ kiểu gen	Tỉ lệ kiểu hình
AaBb × AaBb	4 × 4 = 16	3 × 3 = 9	2 × 2 = 4	(1:2:1)(1:2:1) = 4:2:2:2:2:1:1:1:1	(3:1)(3:1) = 9:3:3:1
AaBb × abb  AaBb × aaBb	4 × 2 = 8	3 × 2 = 6	2 × 2 = 4	(1:2:1)(1:1) = 1:2:1:1:2:1	(3:1)(1:1) = 3:3:1:1
AaBb × aabb	4 × 1 = 4	2 × 2 = 4	2 × 2 = 4	(1:1)(1:1) = 1:1:1:1	(1:1)(1:1) = 1:1:1:1
Aabb × aabb aaBb × aabb	2 × 1 = 2	2 × 1 = 2	2 × 1 = 2	(1:1)1 = 1:1	(1:1)1 = 1:1
AaBbDd × AaBbDd	8 × 8 = 64	3 × 3 × 3 = 27	2 × 2 × 2 = 8	(1:2:1)(1:2:1)(1:2:1) = 8:4:4:4:4:2:2:2:2 4:2:2:2:2:1:1:1:1 4:2:2:2:2:1:1:1:1	(3:1)(3:1)(3:1)= 27:9:9:9:3:3:3:1
Cá thể dị hợp n cặp gen tự phối	2n × 2n	3n	2n	(1:2:1)n	(3:1)n