Chức năng dẫn truyền xung động thần
kinh của nơron
Mọi thông tin đi vào và đi ra khỏi
hệ thần kinh đều được truyền qua nơron dưới dạng các xung động thần kinh. Các
xung động này truyền đi theo một chiều nhất định nhờ chức năng dẫn truyền đặc biệt
của các xy náp. Xung động thần kinh truyền đi trong nơron theo cơ chế điện học
còn ở xy náp theo cơ chế hóa học.
1. Điện thế nghỉ của màng nơron
Ở
trạng thái nghỉ, mặt trong và ngoài màng nơron có sự phân bố 3 ion Na+, K+ và
Cl- khác nhau (mmol/L):
Sự phân bố này do 2 cơ chế tạo
nên:
- Do bơm Na+ - K+: còn gọi là bơm sinh điện nằm ở trên màng tế bào. Mỗi
lần bơm hoạt
động, 3 ion Na+ được đưa ra ngoài
trong khi chỉ có 2 ion K+ đi vào bên trong.
- Do sự khuếch tán của Na+ và K+ qua màng tế bào. Na+ có khuynh hướng đi
vào bên trong còn K+ đi ra ngoài.
Do sự phân bố khác biệt đó mà mặt
trong màng nơron có điện thế thấp hơn mặt ngoài 70mV và được gọi là điện thế
nghỉ (-70mV).
2. Ðiện thế động
Khi có một kích thích đủ ngưỡng
tác động lên màng nơron, tại điểm kích thích, tính thấm của màng đối với Na+
tăng lên, luồng Na+ ồ ạt đi vào làm điện thế bên trong màng tăng lên cao hơn điện
thế bên ngoài 35mV và được gọi là điện thế động (+35mV).
- Sự dẫn truyền của điện thế động
Ðiện thế động vừa xuất hiện thì lập tức được
truyền đi trong nơron theo cơ chế như sau: Khi một điểm trên màng nơron bị kích
thích thì tại đó chuyển sang điện thế động (+35mV) trong khi những điểm ở gần
đó vẫn ở trong tình trạng điện thế nghỉ (-70mV). Vì vậy, bây giờ giữa điểm kích
thích và các điểm xung quanh có sự chênh lệch về điện thế. Sự chênh lệch điện
thế này trở thành tác nhân kích thích những điểm xung quanh chuyển sang điện thế
động. Những điểm này chuyển sang điện thế động thì sẽ tiếp tục kích thích các
điểm kế tiếp. Cứ như vậy, điện thế động được truyền đi khắp nơron và được gọi
là sự dẫn truyền xung động thần kinh.Tuy nhiên, luồng xung động thần kinh truyền
đến các đuôi gai sẽ bị tắt, chỉ có luồng xung động truyền đi trong sợi trục hướng
về phía các cúc tận cùng là được truyền ra khỏi nơron sau khi vượt qua xynáp.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét