Hô hấp hiếu khí là quá trình hô hấp xảy ra trong môi trường
có O2, với sự tham gia của O2 trong hô hấp. Hô hấp hiếu
khí xảy ra với nhiều con đường khác nhau:
Theo GTTBH
DOWNLOAD:
- Đường phân - chu trình Crebs.
- Chu trình Pentozo photphat.
- Đường phân - chu trình Glioxilic (ở thực vật).
- Oxy hoá trực tiếp (ở VSV).
1. Đường phân - chu trình Crebs
Hô hấp hiếu khí theo con đường đường phân - chu trình Crebs
là con đường chính của hô hấp tế bào xảy ra phổ biến ở mọi sinh vật, ở mọi tế
bào. Hô hấp hiếu khí theo con đường này xảy ra qua 3 giai đoạn:
- Đường phân tiến hành trong tế bào chất.
- Chu trình Crebs tiến hành trong cơ chất ty thể.
- Chuỗi hô hấp tiến hành trên màng trong ty thể.
* Đường phân: đường phân là quá trình phân huỷ phân tử
glucose tạo acid pyruvic và NADH. Điểm đặc biệt của đường phân là không phải
phân tử đường tự do phân giải mà phân tử đường đã được hoạt hoá bởi việc gắn gốc
P vào mới bị phân huỷ. Ở dạng đường - photphat phân tử trở nên hoạt động hơn
nên dễ biến đổi hơn.
Đường phân được chia làm 2 giai đoạn:
- Phân cắt phân tử glucose thành 2 phân tử trioza: AlPG và
PDA.
- Biến đổi AlPG và PDA thành acid pyruvic.
Kết quả đường phân có thể tóm tắt là:
C6H12O6 + 2NAD + ADP + 2H3PO4 → 2 CH3COCOOH
+ 2NADH + H+ + 2ATP
Trong hô hấp hiếu khí, acid pyruvic tiếp tục phân huỷ qua
chu trình Crebs, còn 2 NADH + H+ thực hiện chuỗi hô hấp để tạo H2O: 2NADH
+ H+ + O2 → 2 NAD + 2 H2O
Vậy kết quả của đường phân trong hô hấp hiếu khí là:
C6H12O6 + O2 → 2 CH3COCOOH
+ 2H2O
* Chu trình Crebs: sản phẩm của đường phân là acid pyruvic sẽ
tiếp tục phân huỷ qua chu trình Crebs (chu trình do Crebs và SZ.Gyogy phát hiện
ra năm 1937).
Quá trình phân huỷ
acid pyruvic qua chu trình Crebs được thực hiện tại cơ chất ty thể do nhiều hệ
enzyme xúc tác. Phần lớn các phản ứng trong chu trình là decacboxyl hoá và
dehydro hoá acid pyruvic. Chu trình xảy ra qua 2 phần:
- Phân huỷ acid pyruvic tạo CO2 và các coenzime
khử (NADH - H+, FADH2).
- Các coenzime khử thực hiện chuỗi hô hấp.
Kết quả của chu trình là:
2 CH3COCOOH + 6H2O → 6CO2
+ 10H2 (phần 1)
10H2 +
5O2 → 10H2O (phần 2)
Kết quả chung là: 2
CH3COCOOH + 5O2
→ 6CO2 + 4H2O
Nếu kết hợp giai đoạn đường phân ta có phương trình tổng
quát của hô hấp là:
C6H12O6 + 6O2 → 6CO2
+ 6H2O
2. Chu trình Pentozo photphat
Phân huỷ glucose qua đường phân không phải là con đường duy
nhất mà còn có nhiều con đường khác, trong đó, chu trình Pentozo P là con đường
phổ biến hơn cả. Con đường Pentozo P được phát hiện đầu tiên ở nấm enzyme, sau
đó ở động vật và cuối cùng ở thực vật (Warburg, Cristian, 1930; Grise, 1935;
Diken, 1936 ...).
Khác với đường phân,
con đường Pentozo - P không phân huỷ
glucose thành 2 triose mà glucose bị oxy hoá và decacboxyl hoá để tạo ra các
Pentozo - P. Từ các Pentozo P tái tạo lại glucozo P. Con đường Pentozo - P xảy
ra trong tế bào chất cùng với đường phân, vì vậy, có sự cạnh tranh với đường
phân.
Từ glucozo - P, nếu
được enzyme glucozo - 6P - izomerase xúc tác sẽ biến thành fructozo 6P
và đường phân sẽ xảy ra. Còn nếu enzyme glucozo 6P -dehydrogenase hoạt động nó
sẽ oxy hoá glucozo 6P thành acid 6P - gluconic và con đường pentozo P xảy ra.
Cũng như chu trình Crebs, con đường phân huỷ glucose theo
chu trình Pentozo P cũng xảy ra theo 2 phần:
- Phân huỷ glucose tạo CO2 và NADPH2.
- NADPH2 thực hiện chuỗi hô hấp tạo H2O.
Quá trình đó xảy ra một cách tổng quát là:
C6H12O6
+ 6H2O → 6CO2 + 12H2O
12H2 + 6O2
→ 12 H2O
Kết quả chung là: C6H12O6
+ 6H2O → 6CO2 + 6H2O
DOWNLOAD:
3 nhận xét:
:))
:))
:))
Đăng nhận xét