Dịch não tủy là một loại dịch ngoại
bào đặc biệt lưu thông trong các não thất và trong khoang dưới nhện do các đám
rối màng mạch trong các não thất bài tiết. Số lượng dịch não tủy ở người trưởng
thành khoảng 140ml và trong 24 giờ dịch não tủy được đổi mới từ 3 đến 4 lần.
1. Sự lưu thông của dịch não
tủy
Từ 2 não thất bên ở 2 bán cầu đại
não, dịch não tủy theo lỗ Monro đổ vào não thất III nằm ở gian não. Từ não thất
III, dịch não tủy theo cống Sylvius đổ vào não thất IV nằm ở hành- cầu não. Từ đây, dịch não tủy theo các lỗ Magendie và
Luschka đi vào khoang dưới nhện rồi bao
bọc xunh quanh não bộ và tủy sống. Sau đó, dịch não tủy được các mao mạch hấp
thu trở lại để đi vào tuần hoàn chung. Khi các đường lưu thông này bị tắc, dịch
não tủy sẽ ứ đọng lại trong các não thất gây nên bệnh não úng thủy
(hydrocephalus).
2. Chức năng của dịch não tủy
- Chức năng dinh dưỡng và đào thải
Dịch não tủy trao đổi vật chất 2
chiều với tổ chức thần kinh trung ương bằng cách cung cấp các chất dinh dưỡng
và lấy đi các chất thải sinh ra trong quá trình chuyển hóa.
- Chức năng bảo vệ
Dịch não tủy có tác dụng bảo vệ tổ
chức thần kinh thông qua 2 cơ chế:
+ Ngăn cản không cho các chất độc
lọt vào tổ chức thần kinh.
+ Ðóng vai trò như một hệ thống đệm
để bảo vệ não và tủy khỏi bị tổn thương mỗi khi bị chấn thương.
3. Ý nghĩa của việc xét nghiệm
dịch não tủy
Dịch não tủy có mối liên hệ mật
thiết với não và màng não. Vì vậy, nó được xem như một tấm gương phản ảnh tình
trạng của não và màng não. Bình thường, dịch não tủy có những tính chất và
thành phần nhất định. Khi có bệnh lý ở não và màng não, các thành phần và tính
chất này sẽ thay đổi. Dựa vào sự thay đổi đó, ta có thể chẩn đoán một số bệnh về
não và màng não. Vì vậy, xét nghiệm dịch não tủy rất có giá trị để chẩn đoán một
số bệnh như: viêm màng não mủ, viêm màng não lao, viêm màng não do virus, xuất huyết
não màng não, u não...
Sau đây là sự thay đổi điển hình
của dịch não tủy trong một số bệnh thần kinh thường gặp (bảng 11.3).
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét